โดนแตนทะเลกัดมาทำยังไงดี
ปัญหาที่พบบ่อยเวลาไปดำน้ำ คือ กำลังดำน้ำอยู่แล้วรู้สึกเหมือนโดนเข็มแหลมหลายๆเล่มตำหลังจากนั่นก็ขึ้นเป็นตุ่มนูนแดงและคันยิบๆ บางคนถึงขั้นแสบร้อน ทำให้หมดสนุกไปกับการดำน้ำ ซึ่งเจ้าตัวปัญหาของอาการเหล่านี้คือสิ่งมีชีวิตเล็กๆในทะเลที่เราเรียกว่า แตนทะเล
แตนทะเลคืออะไร
แตนทะเลหรือที่เรียกว่า Sea Bather’s Eruption คืนแพลงตอนชนิดหนึ่ง ตัวเล็กๆแทบจะมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า(แต่มีอยู่จริง เจอบ่อยซะด้วย) ซึ่งเป็นตัวอ่อนของสัตว์ทะเล ที่จัดอยู่ในกลุ่มของแพลงตอนที่มีเข็มพิษ จำพวก แมงกระพรุน ดอกไม้ทะเล กัลปังหา หรือ ปะการัง ตัวอย่างที่คล้ายที่สุดคือ มีเข็มพิษแบบแมงกะพรุน
แตนทะเลอาศัยอยู่แถวไหน
บอกได้เลยว่าแตนทะเลมีโอกาสเจอได้ทุกที่ ทั่งที่น้ำลึกและน้ำตื้น พวกเค้าเหล่านั้นจะล่องลอยไปตามกระแสน้ำ บางวันเจอตรงนี้อีกวันไปเจอตรงโน้น เป็นเรื่องยากมากที่จะหลบเลี่ยงแถมยังมองไม่เห็นอีก แต่ความจริงแตนทะเลไม่ได้เข้ามาโจมตีคุณ กล่าวคือแตนทะเลไม่สามารถเลือกได้ว่าจะยิ่งเข็มพิษใส่คุณหรือไม่ ขอแค่มีอะไรไปโดนตัวเค้าแล้วแรงพอเค้าก็จะปล่อยเข็มพิษออกมาโดยอัตโนมัติ
อาการเมื่อโดนแตนทะเล
หากคุณกำลังเพลิดเพลินกับการดำน้ำสัมผัสโลกใต้ทะเลอยู่แล้วเกิดรู้สึกว่า มีเข็มแหลมนับร้อยนับพันมาจิ้มๆๆๆคุณนั่นแสดงว่าคุณเจอเค้า(แตนทะเล)แล้ว เวลาโดนแตนทะเลกัด(หรือต่อยหรือปล่อยเข็มพิษ)อาการก็จะขึ้นอยู่กับแต่ละคน ซึ้งบางคนอาจจะแค่รู้สึกคันนิดๆพอขึ้นจากน้ำก็หาย หรือบางคนอาจจะรู้สึกเจ็บๆคันไปหลายวันก็มี หนักกว่านั้นคนที่แพ้มาก ถึงขั้นที่ เกิดแผลเป็นตุ่มขึ้นไปนานหลายวันก็มี
การดูแลรักษาเมื่อโดนแตนทะเล
- เมื่อรู้ว่าโดนแตนทะเลให้รีบขึ้นมากจากน้ำแล้วใช้น้ำทะเลล้างตัว(ห้ามใช้น้ำเปล่าเด็ดขาด)แต่ต้องแน่ใจว่าในน้ำทะเลที่ตักมาไม่มีแตนทะเล(เสี่ยงดวงจังเลย)หรือสามารถใช้น้ำส้มสายชูหรือมะนาวล้างพิษได้(แต่ปกติไม่ค่อยเจอใครพกมะนาวไปดำน้ำด้วย)ถ้าเป็นไปได้ให้ถอดชุดดำน้ำหรือเสื้อผ้าออกด้วยเพราะอาจจะมีตัวอ่อนของแตนทะเลติดมา
- ห้ามเกาเด็ดขาด เพราะสาเหตุของอาหารแสบๆคันๆเกิดจากพิษ ยิ่งถ้าเราเกา,ขยี้,ถูๆ,รวมถึงการใช้ผ้าเช็ดตัวเช็ดตัวทั้งๆที่ยังไม่ได้ล้างมันจะทำให้พิษลามไปอีก
- เมื่อกลับจากการดำน้ำแล้วสามารถทานยากลุ่ม Antihistamine (ยาแก้แพ้บอกหมอเลยโดนแตนมาเค้าจะจัดมาให้)และใช้ยาทาลดการอักแสบกลุ่มสเตียรอยด์ทาในบริเวณที่ขึ้นผื่นได้
สำหรับคนที่มีอาการแพ้รุ่นแรง เช่น หน้าบวม ตาบาม หายใจติดขัดต้องรีบไปพบแพทย์ทันที
การป้องกันตัวจากแตนทะเล
- เลือกเสื้อผ้าหรือชุดดำน้ำที่ปกปิดร่างกายมิดชิด
- มีครีมกันแดดที่สามารถลดอาการจากแตนทะเลได้ ชื่อ ครีมกันแดด Safe Sea (เป็นครีมกันแดดกันแมงกะพรุน แต่แตนและแมงกะพรุนเป็นสัตว์ปล่อยเข็มพิษเหมือนกันสามารถใช้ได้)
อย่างไรก็ตามอาจจะดูว่าแตนทะเลน่ากลัว แต่ก็ไม่ต้องกังวลมากนัก เพราะอาการส่วนใหญ่จะไม่ค่อยรุนแรงมาก เพราะพิษของแตนทะเลไม่รุนแรงเท่ากับแมงกะพรุนบางสายพันธ์ แค่เราป้องกันตัวเองใส่ชุดดำน้ำแบบแขนยาวขายาวก็ช่วยป้องกันได้ในระดับหนึ่งแล้ว
